تعاریف و اصطلاحات
- مینا کاری: کلیه مصنوعات فلزی از جنس طلا،نقره،مس و برنج و برنز که به وسیله لعاب سفید و یا رنگی پوشیده شده با رنگ های مختلف خطوط و نقوشی توسط حرارت برروی آنها ایجاد شده باشد
- مینای زمینه برجسته :
در این روش به این صورت است که نقش و خطوط مورد نظر بر روی شی مورد نظر حک میشود و بعد شکافها را با لعاب های رنگی پر میکننهد و بعد در کوره با حرارت کافی قرار میدهند
- مینای حجره ای یا خانه بندی :
در این مدل مینا ابتدا مفتولهای فلزی را بر اساس شکل طرح بر روی زیر ساخت لحیم میکنند بعد داخل این حجره ها را که با مفتول درست شده را با با لعاب بی رنگد پوشانده و داخل کوره قرار میدهند که این مفتولها با حرارت داخل کوره اکسید و به رنگ سیاه در میآیند بعد شی را را سمباده میزنند و با لعاب شفاف می پوشانند در مرحله اخر داخل این خانه ها را با لعاب رنگی می پوشانندو داخلذ کوره قرار می دهند
- مینای نقاشی:
در این روش به عنوان زیر ساخت بیشتر از فلز مس استفاده میشود ابتدا سطح شی را با لعاب سفید می پوشانند سپس طرح را با رنگهای مختلف بر روی سطح شی نقاشی میکنند و در کوره قرار می دهند .
- قلم گیری:
محاط کردن دور تا دور نقش به وسیله رنگهای تیره و یا طلایی را قلم گیری میگویند .
مینا کاری
هنری است مبنی بر نقاشی و تزیین سطح بدنه های فلزی و به ندرت سرامیکی که با لایه ای با همین نام پوشیده می شود. در واقع مینا لعابی است شفاف و شیشه ای که از ممزوج شدن لعاب های شیشه ای و اکسیدهای فلزی به دست می آید و با پخت در کوره مانند شیشه سخت می گردد . زیر ساخت بدنه های میناکاری شده مس و گاهی نیز برنج می باشند، البته برای ساخت زیور آلات و قطعات تزیینی علاوه بر مس از طلا و نقره نیز استفاده می شود .در مورد تاریخچه ساخت مینا نمی توان نظر قطعی ابراز نمود ، اولین اثر مینا کاری که تا به حال به دست آمده شش انگشتر طلا مربوط به قرن ۱۳ ق م بوده که در قبرس به دست آمده اند و تنها آثار اصیل از مینا کاری مرصع محسوب می شوند در ایران نیز برخی محققان قدمت مینا کاری را مربوط به ۱۵۰۰ق م می دانند. به عقیده پوپ تاریخ نگار مشهور قطعات مینا کاری مرصع از اختراعات ایرانیان است و نمونه بسیار عالی آن جام خسرو مربوط به دوره ساسانیان می باشد.اوج هنر مینا در زمان سلجوقیان بوده و در ادامه در دوره صفویه و دراصفهان این هنر در ترکیب با نقوش بزم درباریان و یا مجالس شکار و… جلوه تازه می نماید .میناکاران محصولات خود را به دو شیوه نقاشی و خانه بندی ارا ئه می کنند ولی آنچه در اصفهان انجام می شو شیوه مینا نقاشی می باشد. برای فراهم آمدن مینا چند مرحله باید طی شود بدین ترتیب آن شی را که می خواهند مینا کاری کنند با هر شکل و اندازه به وسیله مسگر متخصص ساخته شده و سطح آن با لایه ایی از لعاب سفید (کائولن) طی ۳الی ۴ مرتبه پخت درکوره در دمای ْ۷۰۰ در مدت زمان معین آماده نقش اندازی می گردد. پس از رنگ آمیزی متناسب با رنگهای به کاربرده شده دمای کوره تنظیم می گردد تا ضمن چسبیدن رنگ به لعاب بدنه مانع از سوختن آن شود. مینا کاران برای تهیه رنگ قرمز از اکسید طلا ، رنگ سبز و آبی از اکسید مس و رنگ زرد از گل ماشی استفاده می کنند. یکی از عواملی که در تعیین سطح کیفیت مینا بسیارمهم می باشد عدم خش پذیری لعاب بدنه پس از اتمام مراحل پخت در کوره است که باید بدان توجه نمود.
نکاتی راجب کارشناسی مینا
زیر ساخت
- جهت زیر ساخت آن استفاده از آلیاژ یا فلز به طور کل ممنوع است
- حتی الامکان زیر ساخت باید یک تکه باشد
- لبه های زیر ساخت نباید لبه های تیز و برنده داشته باشد
- در اتصال قطعات به هم در زیر ساخت چناچه از لحیم کاری استفاده شود باید اتصال به خوبی و کامل با بدنه اصلی برقرار شود
- در صورتی که زیر ساخت از طلا و نقره باشد باید در لحیم کاری هم از این دو فلز استفاده بشه
- زیر ساخت از سطح اتکای مناسبی برخوردار باشد
لعاب
- سطح لعاب باید فاقد پریدگی،ترک،پوسیدگی،سوراخهای سوزنی،وش زدگی،حباب، زبری و نقاط برجسته باشد
- سطح مینا از جلا و درخشندگی کافی برخوردار باشد
- ضخامت رنگ و نقاشی در همه جا باید یکسان باشد
- رنگها در نقاشی نباید در هم تداخل داشته باشند
- طرح انتخابی باید اصالت ایرانی داشت باشد
- ثبت نام هنرمند، تاریخ و محل ساخت ذر گوشه کار ضروری است
برای خرید هدایای تبلیغاتی صنایع دستی اینجا کلیک کنید.
بسته بندی و نشانه گذاری
- بسته بندی
- نشانه گذاری : جهت صادرات در روی بسته بندی مینا باید موارد زیر درج شود
الف: نام و یا نشان تجاری صادر کننده به زبان انگلیسی و زبان کشور خریدار
ب:عبارت ((ساخت ایران)) – ((فرآورده صنایع دستی))
ج:عبارت ((شکستنی است))